poniedziałek, 17 czerwca 2013

Atlas Polskich Strojów Ludowych

Kolejna pozycja na moim blogu, to też kolejne odkrycie, poczynione dzięki Klaudii. Dwie unikalne pocztówki to reprinty z Atlasu Polskich Strojów Ludowych wydawanego od 1949 roku przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze (ależ to brzmi). To stowarzyszenie naukowe o profilu antropologicznym powstało we Lwowie w roku 1895 i prężnie rozwija się do dnia dzisiejszego, działając obecnie przy Uniwersytecie Wrocławskim ( Ewciu... a może by tak coś do postallove <3).
Na początek strój rzeszowski. Ilustrację wykonała M. Orłowska (podejrzewam, że chodzi o Marię Orłowską-Gabryś, ale to tylko przypuszczenie) i przedstawiono tu pełen zakres ubiorów charakterystycznych dla tej grupy. Warto wspomnieć, że do połowy XIX wieku grupa określana mianem Rzeszowiaków, zamieszkiwała tereny położone w dorzeczu dolnego Wisłoka i na lewym brzegu Sanu, ale w latach sześćdziesiątych XIX w. na wspomnianym obszarze wyodrębniły się trzy grupy: łańcucka, przeworska i rzeszowska. Tym samym stroje ludowe uległy pewnej modernizacji wykazując swoistą odrębność, co zobaczycie, bo drugi ubiór to strój łańcucki. Pomijając wszelkie skomplikowane niuanse warto wspomnieć, iż mężczyźni zarówno na co dzień jak i od święta nosili słomiany kapelusz szyty z plecionki z niedojrzałych źdźbeł żytnich. Spodnie zwane „sukienieki” szyto z niebieskiego sukna, a ozdabiano je „oblamówkami”. Kamizela (kamizola) nie posiadała rękawów i zazwyczaj wykonywano ją z tego samego co spodnie materiału. Na froncie kamizelki, przyszywano zazwyczaj guziki, a niezależnie od nich biegły rzędami „kwiateczki” z krótko strzyżonej włóczki. Wierzchnim ubiorem męskim była brązowa sukmana, szyta z grubego i sztywnego płótna, którą zdobiono sznurkami kręconymi z kolorowej włóczki Charakterystycznym elementem męskiego stroju był też pas rzeszowski, noszony na koszuli lub sukmanie. Kobiety nosiły koszule damskie w białe roślinne hafty, a także spódnice szyte szyte początkowo z białego płótna. Towarzyszące spódnicy zapaski wykonywano z płótna i ozdabiano bogatym haftem, dziurkowanym i płaskim, nicią białą albo czerwoną i niebieską. Gorsety szyte były z aksamitu, sznurowane lub zapinane na haftki z małymi zachodzącymi na siebie tackami. Do ich ozdoby używano cekinów wielokolorowych, a także haftów.


Tymczasem strój łańcucki (zilustrowany przez J. Karolaka) zachował charakterystyczną część stroju rzeszowiackiego, granatowy lub czarny żupan z czerwonymi wyłogami, ozdobiony frędzlami i metalowymi guzami. Żupany jakie były noszone na tym terenie tak przez mężczyzn jak i przez kobiety. Takiego samego kroju tylko bez wyłogów była też kobieca szuba, podszyła baranim kożuchem. Wszelkie inne elementy prezentowanego stroju pozostały białe, ozdobione jedynie czerwonym lub białym haftem.
English: Once again I would like to share with you our polish folklor. Those psotcards are old reprints from a book of PTL – periodic printed from 1949. Both postcards are a swap from Klaudia <3
On the first you can see rzeszowski folk costume painted by M. Orłowska, one the secound there is a łańcucki folk costume painted by J. Karolak. The outfits are very similiar in reality as in the past the both regions were one.


4 komentarze:

  1. Twój blog jest wspaniały, świetne są te skrzynki ;), kocham też pozostałe! Bardzo podoba mi się grafika twojego bloga! :D
    Ja dopiero zaczynam, jeśli możesz i chcesz to wpadnij na mój blog z różnymi krótkimi przemyśleniami http://inspiration-made-by-me.blogspot.com/

    greentea2404 <3

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo dziękuję za miłe słowa, a Twój blog wygląda bardzo ciekawie i słonecznie :)

      Usuń
  2. Pierwsze, co mi przyszło do głowy: strój łańcucki musiał być szalenie niepraktyczny. Te białe stroje bez pralek i vizirów, i weź to człowieku doprowadź do porządku ;) Pocztówki piękne!

    OdpowiedzUsuń